Nội soi tiêu hoá: Phương pháp tối ưu giúp chẩn đoán bệnh đường tiêu hoá

Quy trình nội soi tiêu hóa chuẩn kỹ thuật và hiện đại

Nội soi tiêu hoá thường được thực hiện ở hai vị trí chính: nội soi đường tiêu hóa trên (thực quản, dạ dày, tá tràng) và nội soi đường tiêu hóa dưới (trực tràng, đại tràng, manh tràng).

Nội soi đường tiêu hóa trên

Trình tự thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên có thể tóm tắt như sau:

Bước 1: Kiểm tra thông tin

Đặt lịch nội soi, đặt lịch tư vấn với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, chuẩn bị trước quá trình nội soi theo dặn dò của bác sĩ.

Với nội soi đại tràng, bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân uống thuốc để làm sạch đại tràng trước khi nội soi.

Bước 2: Kiểm tra tiền sử bệnh và chuẩn bị thuốc gây mê

Trước khi làm nội soi, bác sĩ gây mê kiểm tra tiền sử bệnh nội, ngoại khoa của bệnh nhân, và cả các loại thuốc mà bệnh nhân đang sử dụng. Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ gây mê biết nếu đang sử dụng bất kỳ thuốc hay thực phẩm chức năng nào.

Bước 3: Ký giấy tờ

Bệnh nhân ký giấy xác nhận và hỏi bác sĩ chi tiết về quá trình nội soi.

Bước 4: Tiến hành gây mê và nội soi

Khi thực hiện nội soi, người bệnh được cho dùng thuốc làm tê cổ họng, nếu làm nội soi gây mê thì được dùng thuốc an thần. Sau đó, bệnh nhân nằm nghiêng trên bàn làm thủ thuật.

Khi nội soi dạ dày, bệnh nhân sẽ nằm nghiêng bên trái. Thiết bị theo dõi sẽ được gắn trên người bệnh nhân để theo dõi nhịp thở, huyết áp và nhịp tim của bệnh nhân.

Khi ống nội soi đi qua thực quản và xuống dạ dày, một camera rất nhỏ ở đầu ống nội soi sẽ truyền hình ảnh bên trong tới một màn hình bên ngoài. Bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh trên màn hình để tìm các bất thường bên trong đường tiêu hóa trên. Nếu phát hiện có bất thường, bác sĩ có thể chụp và ghi lại để kiểm tra.

Có thể không khí sẽ được bơm nhẹ vào thực quản của bệnh nhân để làm căng phồng ống tiêu hoá, giúp cho ống nội soi di chuyển dễ dàng hơn và bác sĩ có thể quan sát rõ hơn những nếp gấp của ống tiêu hoá.

Khi cần, bác sĩ có thể luồn những dụng cụ chuyên biệt qua ống nội soi để lấy mẫu sinh thiết hay thực hiện những thủ thuật điều trị như nong, cắt polyp, điều trị xuất huyết… tùy thuộc vào bệnh lý được phát hiện trong quá trình nội soi.

Sau khi nội soi xong, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng rút ống nội soi ra khỏi miệng. Tổng thời gian chuẩn bị và nội soi dạ dày thường kéo dài khoảng 20 phút, tùy vào tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.

Nếu không có trở ngại gì đáng kể, quá trình nội soi thường chỉ mất khoảng 15-20 phút.

Bước 5: Bệnh nhân phục hồi tại khu hồi tỉnh

Sau khi nội soi, bệnh nhân được chuyển sang phòng hồi tỉnh rồi về khu lưu viện trong ngày để nghỉ ngơi và theo dõi trong một vài giờ sau khi nội soi cho đến khi thuốc gây mê hết tác dụng hoàn toàn.

Bệnh nhân lớn tuổi cần có người thân đưa về nhà và ở cùng với bệnh nhân nhiều giờ sau đó.

Bước 6: Bác sĩ giải thích kết quả

Nhận kết quả nội soi. Bác sĩ sẽ đọc kết quả sau khi bệnh nhân hoàn toàn thoát mê.

Nếu trong quá trình nội soi có làm sinh thiết thì mẫu sinh thiết sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm giải phẫu bệnh để chẩn đoán dưới kính hiển vi.

Kết quả sinh thiết sẽ có trong vòng 3 đến 5 ngày.

Bệnh nhân sẽ được xếp lịch hẹn tái khám hoặc bệnh viện sẽ thông báo kết quả sinh thiết cho bệnh nhân qua điện thoại, email hoặc qua Zalo.

Nội soi đường tiêu hóa dưới

Quá trình thực hiện nội soi tiêu hóa dưới thường diễn ra như sau:

• Trước khi nội soi, bác sĩ kiểm tra tình trạng hậu môn của người bệnh xem có tổn thương nào không.
• Các bước nội soi đại tràng tương tự với nội soi dạ dày. Nhưng với nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ chèn một ống nội soi mảnh (gọi là colonoscope) qua hậu môn và dọc theo đại tràng. Đây là một ống mềm có camera và các công cụ nhỏ để kiểm tra và thực hiện các thủ thuật nếu cần.

Các phương pháp nội soi tiêu hoá phổ biến hiện nay

Dưới đây là 2 loại nội soi tiêu hóa chính hiện nay:

1. Phương pháp nội soi tiêu hóa không gây mê

Bệnh nhân làm nội soi bình thường không được sử dụng thuốc gây mê và hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình làm nội soi. Phương pháp nội soi này được nhiều bệnh nhân lựa chọn do có chi phí thấp. Tuy nhiên, trải nghiệm mà nó mang lại không quá dễ chịu cho người khám, cụ thể là:

Nếu làm nội soi dạ dày, khi ống soi đưa vào cơ thể qua đường miệng, bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu, buồn nôn ở cổ họng. Nếu làm nội soi đại tràng, việc đưa ống soi vào từ hậu môn có thể gây ám ảnh với một số người.

Trong quá trình làm nội soi, việc người bệnh cựa quậy, có phản ứng co bóp bên trong vì cảm thấy khó chịu sẽ gây ảnh hưởng đến việc kiểm tra của bác sĩ. Trong một số trường hợp bác sĩ buộc phải kết thúc sớm buổi nội soi, từ đó dễ dẫn đến việc bỏ sót các dấu hiệu thương tổn quan trọng.

Do đó, phần lớn khách hàng hiện nay không sử dụng phương pháp này.

2. Nội soi tiêu hóa gây mê (nội soi không đau)

Với phương pháp nội soi tiêu hóa gây mê, bệnh nhân sẽ được dùng thuốc gây mê để ngủ an thần trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật. Những ưu điểm của phương pháp nội soi hệ tiêu hóa này có thể kể đến như sau:

Bệnh nhân làm nội soi không cảm thấy đau hay khó chịu. Khi thuốc gây mê hết tác dụng và bệnh nhân tỉnh lại thì quá trình nội soi đã kết thúc. Nhờ vậy, bệnh nhân sẽ không cảm thấy sợ hãi hay ám ảnh với trải nghiệm nội soi.

Hạn chế tối đa phản ứng kháng cự, giúp bác sĩ thực hiện nội soi dễ dàng hơn, không bỏ sót các dấu hiệu bất thường của hệ tiêu hóa trong quá trình kiểm tra. Ít khả năng người bệnh cảm thấy khó chịu ở cổ họng, buồn nôn hay khó nuốt sau khi nội soi.

Với những ưu điểm trên đây, các bác sĩ thường khuyên người bệnh lựa chọn phương pháp nội soi gây mê để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, nếu bệnh nhanh có tiền sử dị ứng với các chất trong thuốc gây mê thì không thực hiện được loại nội soi này. Do đó, bệnh nhân cần trao đổi rõ ràng với bác sĩ để có sắp xếp phù hợp.

Vai trò của nội soi tiêu hoá?

Nội soi tiêu hóa là phương pháp giúp chẩn đoán hoặc điều trị các bệnh lý về đường tiêu hóa, trong đó có các cơ quan như thực quản, dạ dày, tá tràng, trực tràng, đại tràng, manh tràng,... Các bệnh lý có thể được phát hiện và điều trị thông qua thủ thuật này có thể kể đến là chảy máu, viêm, loét, tắc, thủng, hoặc ung thư.

Với sự phát triển tiến bộ về mặt khoa học kỹ thuật, tỷ lệ chẩn đoán ung thư hệ tiêu hóa giai đoạn sớm nhờ nội soi ngày càng tăng cao. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng đối với quá trình điều trị, sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân.

Khi thực hiện thủ thuật nội soi tiêu hóa, các bác sĩ sử dụng một ống soi mềm gắn camera ở đầu để luồn từ miệng hoặc mũi (đối với nội soi thực quản, dạ dày, tá tràng) hoặc từ hậu môn (đối với nội soi trực tràng, đại tràng, manh tràng). Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kết hợp nội soi và siêu âm (còn được gọi là nội soi siêu âm) để tăng hiệu quả chẩn đoán.

Chỉ định nội soi tiêu hoá

Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm nội soi thực quản, dạ dày, tá tràng nếu xuất hiện các triệu chứng sau đây:

• Đau thượng vị
• Thường xuyên ợ nóng
• Khó nuốt
• Đau bụng
• Nôn, buồn nôn, thậm chí nôn ra máu
• Thiếu máu bất thường

Đối với nội soi hệ tiêu hóa dưới, bao gồm đại tràng, trực tràng, manh tràng, bác sĩ sẽ chỉ định làm nội soi nếu bệnh nhân có các triệu chứng nghi ngờ dưới đây:

• Táo bón, tiêu chảy kéo dài
• Đi ngoài ra máu
• Phân màu đenPhân bị nhầy, dính máu
• Thiếu hụt máu bất thường
• Buồn đi ngoài trong khi bụng rỗng

Nội soi tiêu hoá có gây đau hay tổn thương không?

Trải nghiệm nội soi tiêu hóa có đau không còn tùy vào từng người và loại nội soi tiêu hóa được lựa chọn. Có người khám cảm thấy đau, có người không bị đau, một số khác sẽ cảm thấy khó chịu.

Địa chỉ làm nội soi tiêu hóa nhanh gọn, không đau và chính xác

Hiện nay, có nhiều cơ sở y tế triển khai dịch vụ nội soi dạ dày theo công nghệ cao. Trong số này, Bệnh viện Việt Pháp là một địa chỉ nội soi dạ dày uy tín, với đội ngũ y bác sĩ người Việt Nam và nước ngoài có chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại.

Khoa Tiêu hoá & Gan mật Bệnh viện Việt Pháp hiện sở hữu những chuyên gia đầu ngành người Việt Nam và nước ngoài.

• PGS.TS.BS. Nguyễn Quang Duật: Hơn 37 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị các bệnh đường tiêu hoá, gan mật như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, viêm đường mật, ung thư gan...; nội soi chẩn đoán bệnh lý dạ dày, tá tràng, đại tràng và cắt polyp đại tràng, dạ dày và tá tràng...
• ThS. BS.CK2. Nguyễn Thị Cẩm Tú: Chuyên gia điều trị các bệnh lý gan, tuỵ, các bệnh lý đường ruột như IBD (bệnh Cronh, viêm loét đại tràng chảy máu), các bệnh lý dạ dày, thực hiện các kĩ thuật nội soi dạ dày, đại tràng gây mê và không gây mê, nội soi dạ dày đường mũi, nội soi chẩn đoán sớm ung thư thực quản, ung thư dạ dày, đại tràng...
• BS. Akiko Tomonari: Chuyên gia nội soi dạ dày, đại tràng, thực hiện các thủ thuật tiên tiến như đốt sóng cao tần (RFA), chụp động mạch, gan, cấy ghép và chọc hút tế bào kim nhỏ dưới hướng dẫn của nội soi siêu âm (EUS-FNA); thực hiện nhiều thủ thuật như siêu âm nội soi (EUS), cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD), nội soi thắt giãn tĩnh mạch thực quản (EVL); điều trị ung thư đường tiêu hóa, ung thư gan-mật và tuyến tụy bằng hóa trị, xạ trị và liệu pháp điều trị đích...

Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội sử dụng thiết bị nội soi hiện đại và kỹ thuật xâm lấn tối thiểu mới nhất trong việc thăm dò, chẩn đoán và điều trị các bệnh của bộ máy tiêu hóa.

Khác với phần lớn cơ sở y tế khác, nội soi tiêu hoá tại Bệnh viện Việt Pháp được thực hiện tại khu vực phòng mổ, gây mê toàn thân để đảm bảo người bệnh cảm thấy thoải mái nhất. Với hầu hết các trường hợp nội soi, người bệnh sẽ lưu lại tại khu lưu viện trong ngày và có thể ra về sau vài giờ theo dõi.

Nếu quan tâm đến phương pháp nội soi dạ dày tiên tiến, bạn có thể liên hệ bệnh viện Việt Pháp qua hotline 024.3574.1111 để được tư vấn kỹ lưỡng, kịp thời.

Một số lưu ý khi làm nội soi hệ tiêu hóa

Để quá trình nội soi tiêu hóa của bạn diễn ra suôn sẻ, an toàn và có kết quả chính xác, bạn nên lưu ý một số điều sau đây:

• Nên ăn rau và thức ăn có nhiều chất xơ trong vài ngày trước khi nội soi.

• Nhịn ăn tối thiểu 6 - 8 tiếng trước giờ nội soi để bác sĩ có thể dễ dàng quan sát, đồng thời điều này cũng giúp tránh hiện tượng trào ngược dạ dày trong khi gây mê.

• Nhịn uống nước tối thiểu 2 giờ trước khi nội soi, đặc biệt tránh các loại nước có màu như cam, sữa, cà phê để đảm bảo có kết quả quan sát tốt nhất.

• Không uống các loại thuốc gây bọc niêm mạc nếu làm nội soi dạ dày.

• Nếu thực hiện nội soi đại - trực tràng thì cần làm sạch ruột bằng thuốc trước.

• Trao đổi rõ ràng với bác sĩ về tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng để có điều chỉnh phù hợp và an toàn nhất.

• Sau khi nội soi xong, bạn cần ở lại nghỉ ngơi khoảng 30 phút - 1 tiếng để tỉnh táo hoàn toàn. Nếu có biểu hiện bất thường như nóng rát họng, sưng phù, đau bụng,... phải thông báo ngay với bác sĩ để có phương án xử lý kịp thời.