Đặt stent tĩnh mạch giải thoát bệnh nhân khỏi ám ảnh ù tai 14 năm

Vừa qua, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội vừa thực hiện thành công ca can thiệp phức tạp cứu bệnh nhân nữ (50 tuổi, Hà Nội) bị hẹp tĩnh mạch não – căn bệnh hiếm gặp trên thế giới.

14 năm chịu đựng căn bệnh hiếm

Bệnh nhân N.T.H cho biết, sau khi sinh con thứ 2 cách đây 14 năm, tai phải của chị nghe lúc nào cũng như có tiếng thổi ù ù bên tai, kéo theo đó là tình trạng chóng mặt, mất ngủ, đau đầu triền miên. Mặc dù đã thăm khám nhiều nơi, với tổng số tiền lên đến cả tỷ đồng nhưng vẫn không tìm ra căn nguyên gây bệnh. Ngày ngày chịu đựng tiếng ù tai nặng mà không thể tìm ra bệnh, có thời điểm chị đã phải sử dụng thuốc chống trầm cảm với liều lượng cao. Vài năm gần đây, bệnh nhân đã phải nghỉ việc hoàn toàn vì các triệu chứng ngày càng trầm trọng hơn.

Khi thăm khám tại Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, các nguyên nhân bất thường về tai, về nội thần kinh phổ biến như u não, dị tật động mạch được loại trừ hết qua kết quả chụp cắt lớp vi tính mạch não, chụp cộng hưởng từ, và thậm chí chụp DSA mạch não vẫn không phát hiện điểm bất thường.

Sau bước đầu tiên này, bất chấp các kết quả thăm khám không khả quan, các chuyên gia nội khoa thần kinh Pháp tại bệnh viện Việt Pháp Hà Nội – ThS. BS Sabrina Stefanizzi Debuc, BS Christian Brosset vẫn quyết tâm nghiên cứu sâu hơn. Các bác sĩ tin rằng, trầm cảm là hậu quả của căn bệnh lâu năm không được chẩn đoán đúng hướng, vì vậy điều mấu chốt là phải tìm ra căn nguyên gây bệnh.

Nhờ quá trình thăm khám lâm sàng kĩ lưỡng, các bác sĩ đã phát hiện một điểm bất thường hiếm gặp, nguyên nhân có thể do hẹp tĩnh mạch não. Việc chẩn đoán bằng hình ảnh não là vô cùng khó khăn. Vì vậy ThS. BS Sabrina Stefanizzi Debuc đã phối hợp với các chuyên gia có tiếng tại Bệnh viện đại học Lariboisiere ở Paris tiến hành hội chẩn

Sau khi tham khảo ý kiến cùng các chuyên gia về can thiệp mạch máu, các bác sĩ đã kết luận bệnh nhân bị hẹp xoang tĩnh mạch ngang bên phải, một tĩnh mạch lớn nằm trong não. Đây có thể là nguyên nhân gây nên mọi đau khổ của bệnh nhân trong nhiều năm qua. Điều đáng mừng là đây là một căn bệnh có thể điều trị được.

Tuy nhiên, can thiệp tĩnh mạch não là một thủ thuật hiếm gặp tại Việt Nam, vì vậy các vấn đề về kỹ thuật can thiệp và đánh giá độ khả thi tiếp tục được phối hợp cùng bệnh viện đại học Paris và TS. BS Nguyễn Ngọc Cương – Chuyên gia can thiệp mạch máu để thống nhất đến giải pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

TS.BS Nguyễn Ngọc Cương – Chuyên gia can thiệp mạch não cho biết: Hẹp tĩnh mạch não là bệnh không phổ biến kể cả trên thế giới. Hình dung tĩnh mạch như một đường ống, nó giống vòi nước. Khi vòi nước hẹp thì dòng chảy nhanh lên, phụt đi xa hơn. Tĩnh mạch não lúc đầu rộng như bình thường nhưng theo thời gian phát sinh bệnh lý, tĩnh mạch hẹp dần đi thì cơ chế giống như cái vòi nước. Khi dòng máu chạy qua vị trí tĩnh mạch bị hẹp, tốc độ dòng máu tăng lên rất nhanh. Vị trí hẹp tĩnh mạch của bệnh nhân ở ngay sát tai, khi máu chảy qua sẽ tạo áp lực mạnh. Đó là lý do tại sao bệnh nhân nghe tiếng thổi ù bên tai. Tình trạng hẹp tĩnh mạch này cũng khiến máu không được dẫn về tim mà ứ trệ lại trên não, làm tăng áp lực trong não, gây ra các cơn đau đầu mà bệnh nhân gặp phải. Tình trạng ngày càng tồi tệ hơn khi chị phải chịu đựng tiếng ù tai và cơn đau đầu trong suốt 14 năm.

Đặt stent tĩnh mạch – thủ thuật can thiệp phức tạp ít được thực hiện

Sau khi thống nhất, các chuyên gia đưa ra quyết định cuối cùng là đặt stent xoang tĩnh mạch ngang bên phải cho bệnh nhân để giải phóng phần bị tắc hẹp giúp máu lưu thông bình thường.

Trong khi đặt stent động mạch là phương pháp khá phổ biến hiện nay, áp dụng trong nhiều trường hợp thì đặt stent tĩnh mạch đặc biệt là bên trong não là trường hợp rất hiếm. Nếu phát hiện ra bệnh là phần khó nhất thì can thiệp thành công cũng là điều khó

Theo TS.BS Nguyễn Ngọc Cương, 3 khó khăn gặp phải ở ca này là: Kỹ thuật rất xa lạ đối với các bác sĩ làm về can thiệp mạch não. Đặt stent tĩnh mạch trong não chưa từng được triển khai một cách thường quy trước đây. Dụng cụ cũng không phải dành riêng cho việc đặt stent mạch não này mà kết hợp nhiều loại dụng cụ khác nhau của can thiệp thần kinh, can thiệp mạch vành. Khó khăn thứ 2 là tĩnh mạch trong não hẹp, đường kính chỉ có 2,3 mm. Ống thông cũng có đường kính 2,3 mm bằng với mạch hẹp. Thêm vào đó, mạch máu ở trong não ngoằn nghèo chứ không thẳng, việc đưa được ống thông qua vị trí hẹp thành công hay không quyết định phần lớn kết quả can thiệp. Khó khăn thứ 3 là xoang tĩnh mạch trong não có nhiều hang hốc, ngóc ngách, nếu luồn không khéo, lạc vào ngóc ngách đấy thì sẽ không thể mở stent ra và đẩy ống thông lên được.

Lường trước được các khó khăn trên, với việc làm chủ kỹ thuật cùng hệ thống máy móc hiện đại, các bác sĩ bệnh viện Việt Pháp Hà Nội đã phẫu thuật thành công cho bệnh nhân N.T.H trong vòng hơn một giờ đồng hồ. Theo đó, họ đã can thiệp theo hai đường: Chọc một đường từ động mạch đùi lên trên động mạch não để xác định vị trí hẹp, sau đó tiếp tục mở một đường từ tĩnh mạch cảnh ở vùng cổ, để đưa ống thông lên trên và đi vào tĩnh mạch não để đặt stent.

Do xác định được nguyên nhân, ngay sau can thiệp, dấu hiệu ù tai bên phải của bệnh nhân đã biến mất hoàn toàn. Chị N.T.H có thể sinh hoạt bình thường và có giấc ngủ ngon đầu tiên sau 14 năm.

Cứu bệnh nhân khỏi nguy cơ đột quỵ tiềm ẩn

TS.BS Nguyễn Ngọc Cương cho biết thêm, hẹp tĩnh mạch não nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm tăng áp lực trong não, tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn tới đột quỵ.

Hẹp tĩnh mạch não là căn bệnh hiếm gặp trên thế giới và ít được quan tâm đến. Bệnh nhân thường có dấu hiệu ù tai cùng bên với tĩnh mạch hẹp mà mọi thăm khám về tai mũi họng hay nội thần kinh đều cho kết quả bình thường. Một nghiệm pháp rất quan trọng để chẩn đoán là khi ép tĩnh mạch cảnh cùng bên thì tiếng ù tai mất hoàn toàn. Chẩn đoán bệnh này cần phải có kinh nghiệm vì dấu hiệu hình ảnh của hẹp xoang tĩnh mạch nội sọ cũng rất kín đáo.

Vì vậy, TS.BS Nguyễn Ngọc Cương khuyến cáo, ngay khi có dấu hiệu bất thường như ù tai, đau đầu, chóng mặt, sau khi đã khám và loại trừ các nguyên nhân gây bệnh ở tai, nội thần kinh thì người bệnh cần thăm khám chuyên khoa với các bác sĩ, chuyên khoa hàng đầu về mạch máu não để phát hiện và can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng.